Oud Veendam

Oud Veendam

Zuidwending - deel 1

Door Anoniem op zondag 26 januari 2014 06:00

Rink Oosting is amateurhistoricus en verzamelt oude foto´s en verhalen die de geschiedenis van Veendam vertellen. Wekelijks op parkstadveendam een nieuw verhaal, zoveel mogelijk inhakend op de actualiteit, omlijst met foto's. Mocht u zelf in het bezit zijn van oude foto's, ansichtkaarten, dia's, oude nota's, verhalen enz. U kunt Rink Oosting bereiken op telefoonnummer 06-41586400 of per e-mail: rinkoosting@online.nl

De afgelopen keren hebben we beelden gezien van Ommelanderwijk, deze week gaan we een dorp verder. Zuidwending, ook dit behoort tot de gemeente Veendam. Het dorp ligt parallel aan Ommelanderwijk.

Zowel Ommelanderwijk als Zuidwending behoren tot de zogenaamde lintdorpen waarvan we er vele in de Veenkoloniën vinden. Dit is mede te danken aan de vervening waarbij langs de langgerekte kanalen dorpen ontstonden.

Enkele groeiden uit tot grotere plaatsen andere bleven tot heden het dorpse imago gehouden. Zo ook Zuidwending dat anders dan Ommelanderwijk geen kom kent. De kanalen, in de Veenkoloniën diepen genoemd, waren de ruggengraat van de veenkoloniale dorpen.

Veel van de bedrijvigheid en uitstraling had indirect met het water te maken. Hoe jammer is het dat vele van deze kanalen gedempt zijn waardoor vele dorpen hun karakteristieke uitstraling hebben verloren. Door de demping kwamen de woningen visueel ver van elkaar te staan en werd de vrijgekomen grond meestal gebruikt als groenstrook. Zouden we met de kennis van heden de kanalen nog steeds dempen of zouden we net als de mensen in Pekela blij zijn dat het water nog door het dorp stroomt.

Waar het dorp vroeger nog een grote werkgever kende in de vorm van een aardappelmeelfabriek en een school had voor lager onderwijs bestaat het dorp nu vooral uit agrariërs en zijn vele inwoners forensen die hun werk elders hebben.

Lees verder over Zuidwending - deel 1

Oud Veendam

Ommelanderwijk - deel 2

Door Anoniem op zondag 12 januari 2014 05:54

Dit weekend blijven we in Ommelanderwijk. Ommelanderwijk en Zuidwending twee dorpen die tot de gemeente Veendam behoren. De twee dorpen waren van oudsher verbonden door twee aders. Via het water werd het Ommelanderwijk en het Zuidwendingerdiep verbonden door het Noorderkwartier.

Via de weg door het Kerkpad waaraan tevens de kerk en de school voor christelijk onderwijs te vinden is die voor beider dorpen werd gebouwd.

Ook de molen voor beider dorpen stond ertussen in, achter de kerk. Over het Noorderkwartier kwam een brug te liggen, na de demping een viaduct, het Kerkpad werd in eerste instantie een gelijkvloerse kruising.

Visueel gezien kwamen de dorpen steeds verder van elkaar te liggen nadat de sociale huurwoningen langs het Kerkpad en het Noorderkwartier werden gesloopt en de open ruimte niet opnieuw werd ingevuld en door het verdwijnen van de gelijkvloerse kruising van het Kerkpad met de N366. Hiervoor in de plaats kwam een viaduct.

Met de komende verbreding van de N366 zullen de dorpen visueel gezien nog verder van elkaar wijken. Alleen de kerk met pastorie, de oude school en enkele woningen staan nog aan het voormalige Kerkpad dat aan beide zijden doodloopt tegen de N366.

Lees verder over Ommelanderwijk - deel 2

Oud Veendam

Ommelanderwijk- deel 1

Door Anoniem op zondag 5 januari 2014 05:55

Afgelopen weken heb ik beelden van Wildervank getoond maar ik verzamel nog meer. Ook Ommelanderwijk behoort tot mijn verzamelgebied en voor de verandering wil ik wat sfeerbeelden tonen van Ommelanderwijk.

De vraag die ik altijd aan mensen stel is wat behoort tot Ommelanderwijk en waar begint deze. Kadastraal bij de vroegere Giezensbrug dus is het gedeelte van de Giezensbrug richting Veendam de Molenstreek dus Veendam.

Tegenwoordig staat het bord Ommelanderwijk direct na het viaduct. Visueel is Ommelanderwijk los gemaakt van Veendam door de demping van het Ommelanderwijk, de aanleg van het AGW Kanaal en de aanleg van de N33. Door verbreding van de genoemde autoweg zal Ommelanderwijk nog verder van Veendam ‘loskomen'.

Lees verder over Ommelanderwijk- deel 1

Oud Veendam

Oud Wildervank

Door Anoniem op zondag 15 december 2013 06:00

Tot 1969 was Wildervank een zelfstandige gemeente en bij een gemeente hoort een gemeentehuis. In 1890 werd de eerste steen gelegd voor het gemeentehuis van Wildervank en in 1891 werd het in gebruik genomen.

Het gebouw staat strategisch tussen beide kerken, met aan de noordkant de gereformeerde kerk en aam de zuidzijde de vroegere hervormde kerk.

Er gebeurde veel op dit kleine stukje Wildervank want naast de twee kerken en het gemeentehuis stond naast het gemeentehuis het voormalige hotel Boelens dat naast een hotelfunctie ook een café, restaurant en zalenverhuur had.

Nadat de gemeente Wildervank werd opgedeeld tussen Veendam en Stadskanaal, verloor het gemeentehuis zijn oorspronkelijk functie. Jarenlang heeft het dienst gedaan als onderkomen voor de sociale dienst van de gemeente Veendam.

Nadat deze dienst een nieuw onderkomen kreeg in Veendam kwam het pand leeg te staan.

Lees verder over Oud Wildervank

Oud Veendam

De Nederlandse Hervormde kerk Wildervank

Door Anoniem op zondag 8 december 2013 06:00

De legende verteld dat op een mooie zonnige dag Margaretha Hardenberg (echtgenote van de grote vervener Adriaan Geerts Wildervanck) tijdens een rustpauze in een wandeling op de hei in slaap valt. Plotseling wordt schrikt ze wakker van een adder die rond haar arm kronkelt. Zij belooft God dat zij op die plaats een kerk zal stichten als de slang verdwijnt. De slang laat zich glijden zonder te bijten en volgens het verhaal is op die plaats de tegenwoordige Nederlands Hervormde Kerk van Wildervank gebouwd. Om de belofte gestalte te doen werd de eerste steen op 24 september 1659 gelegd door een kleinzoon van Adriaan Geerts Wildervanck.

De inwijding vond plaats op 17juli 1787. Adriaan Geerts Wildervanck heeft de kerk niet in zijn volledigheid kunnen aanschouwen daar hij op 24 november 1661 overleed. De oude opname toont ons de Nederlandse Hervormde kerk gezien vanaf de westzijde waar zich tevens de hoofdingang bevind. Van de vele grafzerken, te zien op de opname, zijn er niet veel behouden gebleven.

Twee kerken in één opname gevangen. Op de voorgrond de Nederlands Hervormde Kerk en op de achtergrond de Gereformeerde Kerk. De eerst genoemde kerk is volledig omgeven door een gracht en een strak geschoren beukenhaag. In 1857 werd de kerk aan de zuidzijde uitgebreid. Een uitbreiding aan de noordzijde had reeds in 1777 plaatsgevonden. Hierdoor ontstond een kerk in kruismodel een zogeheten kruiskerk. Deze vorm is in de Veenkoloniën uniek te noemen

Een prachtige nostalgische opname van de kerk gezien vanaf het Oosterdiep. We kijken hier dus naar de oostzijde van de kerk. In het midden bevind zich een herdenkingsplaquette ter herinnering aan de stichter en vervener Adriaan Geerts Wildervank. Dit betreft een replica van de grafsteen van Adriaan Geerts Wildervanck die zich in de kerk bevind. In de kerk bevind zich tevens een Roelf Meijerorgel. Deze Veendammer orgelbouwer bouwde het prachtige imposante orgel dat in gebruik werd genomen op 8 september 1867.

Een hedendaagse opname van de Nederlands Hervormde Kerk gezien op de westzijde. In de kerk worden sinds 31 december 2006 geen kerkdiensten meer gehouden. Door samenwerking met andere kerkgenootschappen vinden bijenkomsten nu plaats in de Grote kerk. De oude kerk heeft een andere functie verkregen. De naam werd veranderd in Margaretha Hardenbergkerk en het gebouw verkreeg een culturele functie. De kerk wordt tegenwoordig beheerd door een stichting en heeft sinds kort de naam Margaretha Hardenberg Cultuurcentrum.

Deze interieurfoto laat ons de situatie na de laatste grote restauratie. Helaas werden zoals bij vele andere kerken, de kerkbanken verwijderd en vervangen door eenvoudige stoelen. Dat hierbij de oude historische uitstraling verloren ging werd voor kennisgeving aangenomen.

Op de zeldzame opname zijn de oude kerkbanken nog zichtbaar. We zien hier het deel van de kerk aan de westzijde onder het orgel.

Lees verder over De Nederlandse Hervormde kerk Wildervank

Oud Veendam

Gereformeerde Kerk Wildervank

Door Anoniem op zondag 1 december 2013 06:00

Het was rond 1835 dat, de in 1801 in Veendam geboren ds. De Cock leiding geeft aan een groep afgescheidenen die zich losmaakte van de traditionele Nederlands Hervormde Kerk. Bijeenkomsten waren destijds verboden en werden in boerenschuren of woningen gehouden. De eerste officiële dienst van de Gereformeerde Kerk werd gehouden op 9 april 1835 en werd geleid door ds De Cock. De Gereformeerde Gemeente nam op 18 februari 1842 zijn eerste kerk officieel in gebruik. Op deze vroege opname, genomen aan het Oosterdiep, is deze kerk op de achtergrond te zien.

Hier zien we de oude kerk uit 1842 (de kerk werd in 1850 verbouwd) vanaf het Westerdiep. Meestal vond je in de onmiddellijke nabijheid van de kerk een pastorie en een school. Rechts van de kerk zien we de meesterswoning met daarachter de school. De pastorie bevond zich aan het Oosterdiep. Links de oude kosterswoning.

Van veraf is de veertig meter hoge toren van de Gereformeerde Kerk te zien. Aanvankelijk werd in 1910 gekozen voor verlenging van de oude kerk doch door een niet geringe bijdrage van de fam. Bosch werd uiteindelijk gekozen voor nieuwbouw. Op voordracht van de fam. Bosch werd gekozen voor architect Tjeerd Kuipers. Op 18 mei 1911 werd de kerk officieel ingewijd.

Een oude opname toont ons de "nieuwe kerk' gezien vanaf het Oosterdiep. Links werd de kerk geflankeerd door de pastorie. Deze bestond reeds ten tijde van de ‘oude kerk'. Rechts stond in die tijd een winkel annex logement. Beide panden zijn reeds lang uit het straatbeeld verdwenen.

Een mooie opname toont ons een deel van de binnenzijde van de kerk met op de achtergrond het imposante Walckerorgel. Het orgel werd gebouwd in 1913 door de Duitse orgelbouwer E.F. Walcker uit Ludwigsburg. Het kerkorgel werd geschonken door de fam. Bosch die ook een deel van de bouwkosten van de grote kerk voor zijn rekening nam. Tevens zijn vier van de zes kroonluchters te zien. Deze zijn, evenals kerk en orgelfront, ontworpen door architect Tjeerd Kuipers.

Fier en statig staat hij daar, de Grote Kerk van de Gereformeerde Gemeente in Wildervank. Vroeger verscholen achter woningen en een bedrijfspand, tegenwoordig vol in het zicht vanaf de openbare weg.

Lees verder over Gereformeerde Kerk Wildervank

Oud Veendam

Veendam op oude ansichtkaarten

Door Anoniem op zondag 17 november 2013 19:00

Afgelopen weekeinde toonde ik een aantal bijzondere kaarten. Ik heb hierbij een keuze moeten maken terwijl er nog vele leuke bijzondere kaarten zij. Daarom als toetje laat ik ook dit weekeinde een serie leuke bijzondere en soms zeldzame kaarten zien.

Lees verder over Veendam op oude ansichtkaarten

Oud Veendam

Veendam op oude ansichtkaarten

Door Anoniem op zondag 10 november 2013 06:00

oudste kaart 1898

Zoals u zult weten ben ik fervent verzamelaar van alles dat met de historie van Veendam te maken heeft. Ik bezit inmiddels één van de grootste collecties ansichtkaarten van de gemeente Veendam waar ik u reeds diversen heb getoond. Bij ansichtkaarten hebben mensen meestal het idee dat het een voorstelling van een straat of een gebouw in de gemeente is.

groeten uit kaart uit een serie van vier

Echter er zijn ook veel fantasiekaarten die indirect met de gemeente Veendam van doen hebben. Bekend zijn de kaarten met ‘groeten uit....' Dit kan een kaart zijn met afbeeldingen van de gemeente maar het kunnen ook kaarten zijn met een tekening of een afbeelding die voor elke gemeente bruikbaar zijn.

Oudste kaart met meerluik

Bekend zijn ook de kaarten met een luikje. Wanner men deze opent bevind zich hierin een opgevouwen pakketje met diverse afbeeldingen meestal verkleinde afbeeldingen van die ook als ansichtkaart zijn uitgegeven. Zulke kaarten worden leporella's genoemd. De oudste kaarten die van Veendam bekend zijn zijn kaarten met groet uit.

Groeten uit een luxe kaart

Ook feesten en evenementen waren vroeger gelegenheden om ansichtkaarten uit te geven. Fototoestellen waren zeldzaam en slechts voor fotograven en notabelen beschikbaar. Om de ‘gewone' man toch een herinnering van een feest of evenement te geven bestond de mogelijk afbeelding gedrukt als ansichtkaart te kopen. Hieronder een aantal voorbeelden van bijzondere kaarten

Kaart uitgegeven ter gelegenheid vliegdemonstratie in Veendam

Historische optocht ter gelegenheid van 100-jarige bevrijding Fransche overheersing in 1913

Bloemencorso 1905 ter gelegenheid 250-jarig bestaan Veendam

Schoolfeest

Bezoek prins Hendrik aan Veendam

Voorbeeld van leporella

Tentoonstelling miniatuurstad Huizinga

Voorbeeld fantasiekaart

Lees verder over Veendam op oude ansichtkaarten

Oud Veendam

Oud Wildervank

Door Anoniem op zondag 3 november 2013 06:01

De vorige keer zijn we gebleven bij het voormalige postkantoor van Wildervank, dit weekend gaan we iets verder naar het zuiden. We belanden op de hoek van de 18de Laan. In 1904 verrees op deze plek de winkel van Gerhard Caneel die hier een manufacturen- en galanterieënwinkel vestigde. Reeds vanaf het begin kreeg het de naam Bijenkorf, of het een verwijzing is naar de grote broer weet ik niet. In 1924 werd het oorspronkelijke pand door brand verwoest. Op de plek werd het pand gebouwd dat er nu nog staat. In 1946 werd de zaak voortgezet door Frans Caneel die het assortiment wijzigde in luxe en huishoudelijke goederen aangevuld met speelgoed. In 1979 werd de zaak, waar uitsluitend nog speelgoed te verkrijgen was, overgenomen door Jan Hemmen die een zaak ernaast had. In 1988 was het gedaan met de detailhandel en werd er een kapperszaak en beautycenter gevestigd.

Wanneer we een blik werpen in de 18de Laan kunnen we ons nu niet de situatie voorstellen zoals deze voor honderd jaar terug was. Toen konden we aan het eind van de 18de Laan een heuse molen waarnemen. Het was de molen van Meyer en ten Cate. Wildervank bezat meerder molens maar niet één heeft de tand des tijds doorstaan.

We gaan naar de overzijde en nemen de brug richting de Beukenlaan. Op de hoek staat de villa waarvan de naam duidelijk boven in de gevel te lezen is ‘Villa Auwina'. De villa is vernoemd naar Auwina Uniken uit Stadskanaal alwaar deze familie een belangrijke invloed op het ontstaan van deze gemeente heeft gehad. Zij was de echtgenote van Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk de Leve. Hij had veel geld en liet het graag rollen. Het huwelijk heeft geen stand gehouden en na de scheiding trouwde hij volgens overlevering met een freule. Het was echter geen garantie voor een onbezorgd leven. Het geld dat hij bezat is in ‘rook' opgegaan en uiteindelijk is hij arm gestorven. De villa is echter behouden gebleven. Op de foto's zien we dat de situatie is veranderd. Direct naast de villa stond een schippershuis, op deze plek ligt nu de Beukenlaan. Naast het schippershuis een wijk, nu ligt hier een groenstrook.

Lees verder over Oud Wildervank

Oud Veendam

Oud Wildervank

Door Anoniem op zondag 27 oktober 2013 05:54

In Wildervank heb je delen die stil lijken te hebben gestaan in de tijd. Wanner je het met oude foto's vergelijkt is er weinig veranderd. Allen het straatbeeld is veranderd en de panden hebben een andere functie gekregen. Maar de panden staan er nog en hebben de tand des de tijd goed doorstaan.

Zo'n stukje Wildervank is de omgeving van de oude Mulo en het postkantoor. Tussen deze twee karakteristieke panden staat het oude schoolmeestershuis. Op de plaats waar tot 1990 de Mavo in Wildervank gehuisvest was stond reeds in 1858 het eerste schoolgebouw. Het betrof hier in eerste instantie een zgn. Fransche school die reeds in 1855 was opgericht. In 1860 werd dit een M.U.L.O.

In 1872 werd er een nieuwe school gebouwd die in 1911 werd vervangen door het gebouw dat we nu nog steeds op deze plek kunnen vinden. Als gevolg van de Mammoetwet in 1968 veranderde de naam in Mavo Wildervank. De school kende een gestage groei die uitbreidingen in 1952, beginjaren zestig, 1975, 1979 en 1982 noodzakelijk maakte.

In 1990 vond er een fusie plaats met de LTS en Huishoudschool in Veendam waardoor de Mavo Wildervank opging in de nieuwe scholengemeenschap De Vaart in Veendam.

Het pand van het voormalige postkantoor dateert van 1912. Reeds in 1850 kende Wildervank een hulppostkantoor dat in 1880 de functie kreeg van een volwaardig postkantoor.

Maar postkantoren zijn niet meer van deze tijd en ook het postkantoor te Wildervank verloor zijn oorspronkelijk functie. Gelukkig zijn de panden wel behouden gebleven voor het Wildervanker straatbeeld.