Door Henk Drenth

WILDERVANK - Woensdag 8 september was voor de Stichting Wildervanck-Wildervank een bijzondere dag. Er werd die dag getrouwd in de Margaretha Hardenbergkerk. Dit paste ook in de doelstelling van de stichting om een nieuwe functie aan het gebouw te geven.

Het werd duidelijk dat de kerk, als gevolg van het samengaan van de Hervormde kerk met de Gereformeerde Gemeente, haar oorspronkelijke functie zou gaan verliezen. In overleg met de toenmalige beide kerkbesturen is besloten om het gebouw aan de stichting over te dragen en in 2007 was dat feit er.

De oorspronkelijke doelstelling van Wildervanck-Wildervank was het bewaren en archiveren van historische zaken die betrekking hebben met het dorp Wildervank en met de stichter Adriaan Geerts Wildervanck en zijn familie.

Een compleet kerkgebouw had men in de beginperiode zeker niet meteen voor ogen. Maar het past volledig binnen deze doelstelling. Volgens een legende werd de kerk gesticht door Margaretha Hardenberg, de vrouw van Adriaan Geerst Wildervanck. Het verhaal gaat dat het een dankbetuiging is geweest voor het niet gebeten worden door een adder.

Op de plek, waar nu het 'kerk'gebouw staat, was ze op de heide in slaap gevallen. De adder had zich om haar arm gewikkeld en ze deed de belofte van het stichten van een kerk als de slang haar niet zou bijten. Het gleed van haar arm en ze deed haar belofte gestand. Zo wil de legende het en het is een prachtig verhaal.

Even beknopt iets over het ontstaan en de uiteindelijke vorm. In 1659 werd de eerste steen gelegd, het gebouw werd in 1777 uitgebreid met de noordervleugel en in 1857 vond de uitbreiding plaats aan de zuidzijde.

In 1987 werd door Mevr. A.A.I. Meijer in een gedicht verwoord hoe de kerk centraal stond in het vinden van troost bij verdriet en vertwijfeling, en in het vinden van gemoedsrust. Hier in een verkorte weergave haar woorden en wens:

Drie eeuwen lang zijn mensen naar deze plek gekomen.
Met hun vrede en hun verdriet.
Hun vragen, hun vertwijfeling

Wij
-Hier en nu-
zijn het mensen als zij

Moge het toch gebeuren
Dat ook de komende generaties
Zich in elkaar hierin vinden...

Het is niet alleen het behoud van een gebouw vanwege een monumentenstatus, door al die eeuwen heen heeft het een ziel gekregen door al die mensen die hier in de gezamenlijkheid vreugde hebben gedeeld en ook hebben gerouwd. En troost hebben ontvangen. Ook is het daarom zaak dat de waardigheid van het gebouw behouden blijft. Door de leegloop was het als kerkgebouw niet te handhaven, maar elders zie je helaas ook wel eens dat er van alles ingestopt wordt wat totaal niet past.

Mevrouw Meijer besloot haar gedicht met een wens. Maar door veranderingen heeft het gebouw nu als monument een andere functie gekregen. De aangekondigde psalm op het schild zal minder worden gekend en is voornamelijk een decoratie geworden, behorend in het interieur van het monument. Maar het gebouw is toch weer een plaats geworden voor vreugdevolle momenten en waar men elkaar kan vinden in verdriet.

Naast concerten, tentoonstellingen, recepties e.d. is het beschikbaar gesteld voor uitvaarten en ook voor het voltrekken van huwelijken.

Het bruidspaar André Blaauw en Henja Drenth hadden woensdag de primeur. Zij werden getrouwd door de ambtenaar in de burgerlijke stand T. Vasse. Zij sloot een burgerlijk huwelijk in een voormalige kerk. Ook voor haar was het een heel bijzondere locatie.

Zij had het gebouw persoonlijk bij het aanstaande bruidspaar aanbevolen. De datum werd vastgelegd en ze vonden het prachtig. De akoestiek van de ruimte geeft al iets, de hele ambiance is toch zo heel anders.

De mogelijkheid van twee ingangen bood de mogelijkheid van het brengen van verrassingen door het bruidspaar. De bruidegom kwam binnen door de hoofdingang en werd naar zijn stoel begeleid.

De bruid werd door de zij-ingang begeleid naar haar aanstaande echtgenoot. Maar vooraf klonk er doedelzak muziek en een Schotse doedelzakspeler vulde het gebouw met zijn muziek. Hij ging voor de bruid en haar begeleider uit. Uiteraard was hij gekleed in schotse tenue met glimmende zilveren versieringen. Het zag er prachtig uit, en de muziek klonk in deze ruimte geweldig.

De bruid werd 'herenigd' met haar gom en samen genoten ze nog van de muziek. De plechtigheid nam een aanvang. Aan alle formaliteiten was voldaan en de ambtenaar voltrok het huwelijk. Het meubilair is van de vroegere gemeente van Wildervank geweest, dat gaf ook wel een speciaal tintje. Voor de ambtenaar moet dit ook 'nieuw' zijn geweest. Na afloop kreeg ze de complimenten van haar pas getrouwd stel, dat ze het goed gedaan had. Ze hebben het prachtig gevonden.

Het bruidspaar wilde de plechtigheid heel graag privé houden als hun momenten, maar voor Parkstadveendam.nl wilden ze nog wel even gaan poseren. Met hartelijk dank daarvoor.

De Stichting hoopt dat meer bruidsparen de weg naar de Margaretha Hardenbergkerk zullen weten te vinden.

De Margaretha Hardenbergkerk heeft de status als officieel trouwlocatie. Voor de tijd van Napoleon was de kerk er het officiële instituut voor. In het kerkboek stond dan ook dat niemand bezwaar mocht uitroepen.

Overigens gaat men binnenkort aan de eerste fase beginnen van de geplande restauratie. Dat betreft de vernieuwing van de toren. De toren is van de burgerlijke gemeente geweest omdat het ook een algemene bestemming had. In vroegere tijden hadden veel mensen geen horloge en het uurwerk had de functie van algemene klok. De kerkklok werd ook geluid bij brand en andere calamiteiten.

De dragende constructie boven het gewelf wordt vernieuwd en ook het pleisterwerk in de kerk wordt aangepakt.

Speciaal genoemd werd het echtpaar Pomp. Zij zijn momenteel bezig met het opknappen van de oude graven rondom de kerk. Oude grafzerken worden schoongemaakt en de tekst wordt met speciale zwarte verf minutieus overgeschilderd. Een zeer precies werkje en ze zijn daarvoor ook deskundig voorgelicht.

Het echtpaar is door de nazaten van voormalige burgermeester Meihuizen benaderd om ook het graf van de vroegere burgemeester van Wildervank op te gaan knappen. Een mooie vrijwilligerssituatie. Er zijn meer graven van deze bekende fabrikantenfamilie die ook aandacht zullen krijgen, eigenlijk zijn het monumentjes op zich. 

Tevens is er een oproep: als er mensen zijn die nog familie zijn van iemand die er een laatste rustplaats heeft zijn zij van harte uitgenodigd om ook als vrijwilliger mee te gaan helpen.

Aanstaande zaterdag is het gebouw te bezichtigen in het kader van Open Monumentendag. De geschiedenis van het gebouw kan men terugvinden in oude krantenartikelen en oude foto's. Men was al weer druk doende om de 'kerk' ervoor in gereedheid te brengen.

Volgende week vrijdag 17 september moet het gebouw weer klaar zijn voor concerten. Het wordt gegeven door vier koren t.g.v. van het 60 jarige bestaan van de Zingende 'Vrouwen van Nu', afdeling Wildervank. Uiteraard mogen zij om 19:30 als eerste beginnen.