Oud Veendam

Kerken in Veendam



Rink Oosting is amateurhistoricus en verzamelt oude foto´s en verhalen die de geschiedenis van Veendam vertellen. Wekelijks op parkstadveendam een nieuw verhaal, zoveel mogelijk inhakend op de actualiteit, omlijst met foto's. Mocht u zelf in het bezit zijn van oude foto's, ansichtkaarten, dia's, oude nota's, verhalen enz. U kunt Rink Oosting bereiken op telefoonnummer 06-41586400 of per e-mail: rinkoosting@wanadoo.nl


Op de plaats waar we nu een kunstwerk vinden ter nagedachtenis aan Anthony Winkler Prins stond tot de doopsgezinde kerk. De kerk en bijbehorende pastorie werden in 1966 verkocht en afgebroken. De kerk werd dateert van 1849 en was een vervanger voor de eerste kerk die hier in 1768 werd gesticht. De beroemdste dominee die hier preekte was ds. A. Winkler Prins. Hier voltooide hij de eerste druk van zijn beroemd geworden encyclopedie.

Een prachtige oude opname toont ons de Katholieke Kerk met bijbehorende pastorie omstreeks 1900. De eerste katholieke kerk dateert van 1795 en stond aan de Willemstraat. In 1845 werd de nieuwe kerk aan het Oosterdiep in gebruik genomen. De naastgelegen Pastorie werd in 1864 gebouwd. Tijdens de grootscheepse verbouwing in 1923 werd het torentje met de spits naar achteren verplaatst. Rechts naast de kerk het kostershuis dat tevens dienst deed als vergaderzaal. Uiterst links het huisje met zadeldak dat in de volksmond ‘Goudsmedenhuisje' had vanwege het beroep van de bewoner rond 1870. Het huisje, de oude pastorie en het kostershuis zijn in de loop der jaren uit het straatbeeld verdwenen.

Aan de Molenstreek vonden we tot voor kort het evangelisatiegebouw der Vereeniging tot Evangelisatie ten bate der Nederlands Hervormde Kerk. De kerk werd gebouwd in 1911 zoals we in de gevel kunnen lezen. Voor de kerk werd in 1915 een pastorie gebouwd. Ook in die gevel was het bouwjaar af te lezen. Op de plaats van de voormalige kerk en pastorie vinden we nu winkelruimte met daarboven appartementen.

Het oudste gebouw in Veendam is de kerk van de Nederlands Hervormde Gemeente. De eerste steen voor de kerk werd gelegd op 24 augustus 1660 door Adriaan Geerts Wildervanck en ingewijd op 5 oktober 1662. De kerk werd in 1767 vergroot met een extra schip en tevens werd de toren verhoogd. De kerk was toegankelijk via een pad tussen de Kerkstraatschool en de naastgelegen fietsenzaak van Stant.Door afbraak van deze woning tbv. van de aanleg van de Pinksterstraat werd de kerk beter zichtbaar vanuit de kerkstraat. Het huisje op de voorgrond werd bewoond door plantsoenopzichter Evert Bos. Het pad naar de kerk en achtergelegen Plantsoen werden in die tijd 's avonds nog met hekken afgesloten.

In 1881 stichtte de Vrij Evangelische Gemeente een kerk aan het Boven Westerdiep. Links naast de kerk werd in 1884 de grote pastorie ‘Villa Maria' gebouwd. De pastorie werd vernoemd naar de vrouw van ds. J. van Petegem. In 1924 kwam het tot een scheuring in de gemeente en stichtten de uitgetredenen een nieuwe kerk aan de AE-Straat. In 1952 werd besloten om weer gezamenlijk ter kerke te gaan in de AE-Straat. De kerk aan het Boven Westerdiep werd overbodig en afgebroken. De voormalige pastorie bleef tot op heden behouden.

Deze unieke nostalgische opname toont ons de tweede kerk van de Gereformeerde Gemeente te Veendam aan de Nieuwe Laan. De kerk werd gebouwd naast de eerste kerk van 1858. Op de plaats van de eerste kerk werd destijds de pastorie gebouwd. In 1906 werd de kerk wederom verbouwd. Rechts de voormalige pastorie die samen met de kerk in 1964/65 afgebroken.

De Gereformeerde kerk en bijbehorende pastorie omstreeks de jaren veertig aan de Nieuwe Laan (nu Jacob Bruggemalaan). De kerk werd gebouwd in 1906 de pastorie dateert van rond 1883. De kerk en pastorie werden afgebroken 1n 1964/65 om een aansluiting mogelijk te maken van de achtergelegen Kuiperstraat op de Jacob Bruggemalaan. Aan de dr. A. Kuiperstraat werd een nieuwe moderne kerk gebouwd.

Na de scheuring in de Vrij Evangelische Gemeente in Veendam werd een nieuw kerkgebouw gebouwd aan de dan nieuwe AE-Straat. De AE-straat maakte deel uit van het omvangrijke nieuwbouwplan ‘Tusschendiepen'. In 1952 werd de ruzie bijgelegd en ging men weer gezamenlijk te kerke. In de nacht van 18 op 19 mei 1971 sloeg het noodlot toe en brandde de kerk volledig af. Op de zelfde plaats werd een nieuwe moderne kerk gesticht.