Tekst Hans van Noort
Foto's Henk Gibcus
NOVO opereert in de provincies Groningen en Drenthe. De zorg voor 1800 jongelui en volwassenen met een verstandelijke beperking ligt in de handen van ruim dertienhonderd medewerkers. De dagbesteding in Veendam is maar een klein onderdeel van dit grote geheel. Met respect voor een ieders mogelijkheden wordt gekeken naar wat de cliënten kunnen, willen en wensen en wat NOVO hier tegenover kan stellen. Anja Edens – coördinator, verschillende begeleiders én enkele cliënten doen hun zegje.
De instroom van cliënten is heel divers. Via praktijkschool, speciaal onderwijs, Margaretha Hardenbergschool, sociale werkplaats of andere stichtingen komen de mensen hier binnen. Een indicatie behoort vanzelfsprekend tot de voorwaarden. De jongste is achttien jaar en de oudste over de 70 jaar. Sommige ouderen kunnen zich moeilijk zelfstandig vermaken en behoefte aan structuur in hun leven. Ze mogen blijven zolang men wil of dat het niet meer gaat vertelt Anja Edens.
In Veendam zijn op verschillende locaties groepen cliënten aan het werk. In het Poortgebouw, het historische gebouw met rieten dak aan de Jacob Bruggemalaan zijn drie groepen actief. Het winkeltje met cadeauartikelen laat zien wat er wordt gemaakt. Schalen en andere kunstzinnige uitingen van papier-maché zoals torso’s, spaarvarkentjes en katten staan uitgestald. Verder worden wenskaarten, textiele kunstvormen van brei- en haakwerk, maar ook chutneys en jams met de opbrengst uit eigen tuin, vogelhuisjes, dienbladen en houten zitelementen aangeboden. De verzorging van de winkel en het gebouw (interieur) is in eigen hand en vraagt de inzet van velen. Een enkele keer exposeren de cliënten ook wel buiten de deur. Laatst hebben ze op de Campus Winschoten hun werk tentoongesteld.
Voor leuke presentjes en aardige cadeautjes ben je er altijd van harte welkom.
Ga eens langs, het is zeker de moeite waard. Je zult versteld staan wat hier gemaakt wordt. Bovendien waardeer je hiermee het werk van de cliënten! Zie ook onderaan de tekst.
In en bij de Oude Brandweerkazerne op nummer 72a (buren) staan de tuin en het buitenleven centraal. Eén groep van drieëntwintig mannen én één vrouw onderhoudt de eigen tuin. Ook voeren ze opdrachten uit van Staatsbosbeheer, particulieren en bedrijven op het gebied van snoeien en kappen van bomen en struiken. Nadat de hulp van NOVO is ingeroepen kijken we wat de cliënten kunnen en of de opdracht niet te hoog gegrepen is. Tijdsdruk en stress zijn funest voor onze mensen,” aldus Anja Edens. Het hout wordt meegenomen en op het terrein verwerkt tot haardhout en aanmaakhoutjes/-blokjes. Het team moet voordat ze aan het werk gaan met kettingzaag, kloofmachine en/of bosmaaier eerst hun certificaat halen. Jan-Jochem en Alwin (cliënten) zijn aan het werk in de werkplaats. Ze slijpen de ketting voor hun motorkettingzaag. Beide hebben hun certificaat behaald. Jan-Jochem vol trots: “Je moet wel weten waar je mee bezig bent.” Onderdelen voor het behalen van het certificaat zijn o.a.: veiligheid, gevaren en snoei- en kaptechnieken. Ook het onderhoud van de machines doen ze allemaal zelf. Hierin zijn ze eveneens geschoold. Enthousiast vertelt Jan-Jochem wat er kan gebeuren als je niet de juiste zaagtechniek hanteert. “Door de terugslag zit die zo in je been.”
Anja Edens: “Wij zorgen er natuurlijk voor dat onze mensen aan de (Arbo) veiligheidseisen voldoen. Veiligheidsschoenen, helmen, beschermende kleding, gehoorbeschermers e.d. worden door ons verstrekt. We blijven wel eindverantwoordelijk!” Enkele mannen hebben zelfs hun tractorcertificaat gehaald! Dan is het natuurlijk wel tijd voor een feestelijke uitreiking.
In de woongemeenschap aan de overkant is één groep werkzaam. Deze groep biedt ondersteuning bij de algemene huishoudelijke bezigheden en daarnaast wordt er dagbesteding geboden aan cliënten die geen gebruik maken van de dagbesteding elders. Tot zover de Jacob Bruggemalaan.
Bij het woonservicecentrum Breehorn aan het Boven Westerdiep ondersteunen twee groepen het personeel en de bewoners. Schoonmaken, afwassen, wassen, post verzorgen, helpen met koffie rondbrengen en hand- en spandiensten behoren tot hun taak. Verschillende productiewerkzaamheden vinden daar eveneens plaats. Eén groep houdt zich bezig met papier versnipperen en flesjes afdichten.
Madelon, 23 jaar, is er begeleidster. Zij begeleidt de cliënten bij verschillende creatieve bezigheden, waaronder het breien van lapjesdekens voor Roemenië. Er wordt veel gebruik gemaakt van vrijwilligers om de activiteiten te begeleiden.
In plaats van het jaarlijkse “dagje uit” komt binnenkort op de Breehorn een goochelaar een middagje zijn kunsten vertonen. Dit is in overleg met de cliënten vastgesteld. Cliënten, cliëntenraad bepalen mede de invulling van het jaarlijkse uitje.
Ten slotte is een groep van ongeveer 10 personen aan het werk in het A.G. Wildervanckhuis aan het Borgerspark. Brasserie, bruin café, ondersteunende activiteiten staan op het programma. Cliënt Chantal, 26 jaar, helpt bij de kapper en brengt op dinsdagmiddag koffie, thee, chocolademelk en sapjes rond bij de bejaarden. In het begin is ze ook bezig geweest met creatieve dingen, maar dit vindt ze veel leuker. Momenteel werkt ze twee weekjes op de Breehorn in verband met de vakantie. Ze vindt alle werkzaamheden wel leuk. “Ik ben niet zo moeilijk,” glimlacht ze.
Individueel zijn er nog projecten bij de bloemenzaak in het Autorama en bij de kinderopvang. Deze mensen werken redelijk zelfstandig en hebben géén directe begeleiding nodig. Bij het tuinonderhoud en/of groenvoorziening gaat i.v.m. de veiligheid veelal wél een begeleider mee.
Resumerend: In het totaal voeren in Veendam ongeveer honderd cliënten allerlei bezigheden uit onder begeleiding van twaalf begeleiders én vele vrijwilligers.
Aan zowel personeel als cliënten van NOVO wordt veel scholing geboden, zoals we al gezien hebben bij de verschillende certificaten. Voor het werk in de keukens worden de cliënten getraind in hygiëne en HACCP. Een enkele keer stroomt een cliënt door naar een vaste baan in bijvoorbeeld de spoelkeuken van een verzorgingshuis. Anja Edens: “Onze cliënten worden op de werkvloer beschouwd als volwaardige personeelsleden, maar er wordt wel rekening gehouden met hun beperking. Ze delen mee in extraatjes en ontvangen ook bijvoorbeeld een kerstpakket.
De begeleiders wordt elk jaar een aantal cursussen en trainingen aangeboden. Sommigen zijn verplicht BHV( bedrijfshulpverlening, Radar,(omgaan met agressie) Jaarlijks volgen er bijscholingen. Ook kennis van ziektebeelden, herkennen van (kinder) mishandeling, diabetes enz. worden aangeboden. De meeste cursussen worden in company gegeven. De maatschappij en de problematiek veranderen, de cliënt verandert en dus is de instelling van de begeleiders ook aan verandering onderhevig. Onze begeleiders zijn erg enthousiast en zéér serieus met hun vak bezig. De cliënten kunnen meer dan wij vaak denken. Het duurt alleen wat langer om praktische en sociale vaardigheden te ontwikkelen. Er moeten elk jaar zorgplannen geschreven worden. Twee maal per jaar moet er een evaluatie plaatsvinden. Het werk dat de cliënten uitvoeren moet maatschappelijk herkenbaar zijn. Door meer administratieve werkzaamheden, blijft er minder tijd over voor de eigenlijke begeleiding op de werkvloer. Gelukkig hebben we een aantal goede vrijwilligers die ons nu ondersteunen. Door hun bijdrage zijn wij in staat een aantal activiteiten in stand te houden.
NOVO helpt mensen met een verstandelijke beperking hun weg te vinden en hun eigen leven vorm te geven. In Veendam slagen ze daar uitstekend in. Iedereen telt (en zo hoort het ook) mee in de maatschappij.
Openingstijden winkel Jacob Bruggemalaan 72:
Maandag t/m vrijdag van 09.00 – 12.00 uur en van 13.00 – 15.30 uur.
Oh ja, je kunt er ook cadeaubonnen van NOVO verkrijgen!
