OP STEE - Tijdens de Open Monumentendag hadden de kunstenaars van De Turfcentrale de deuren van het gebouw en uiteraard ook de deuren van hun ateliers wijd open gezet. Voor Radio Noord was het een prachtige gelegenheid om er te gast zijn met het wekelijkse liveprogramma Noord op Stee.
Marcel Nieuwenhuis en Arno van der Heijden hadden uiteraard ook aandacht voor het historische monumentale gebouw uit 1901, dat door de Eerste Nederlandsche Electriciteits Maatschappij (ENEM) werd beheerd en gebruikt. Tot 1915 heeft de centrale gedraaid op het brandstof dat in de Veenkoloniën toen nog voorhanden was, vandaar ook de naam 'De Turfcentrale'. De gemeenten Veendam en Wildervank namen samen met een groep particulieren het bedrijf in 1905 over onder de naam NV Electriciteits Maatschappij Veenkoloniën (EMV). In 1969 is het overgaan naar het Elektriciteitsbedrijf Groningen en Drenthe (EGD).
Het markante gebouw heeft aan de Molenstreek ook een markante ligging. En voor de centrale staan een aantal monumentale kastanjebomen.
Met de bouw in een overgangsstijl met Chaletstijl elementen werd in 1900 een aanvang genomen. Het merkwaardige is dat de architect van het gebouw volledig in de vergetelheid is geraakt. Naspeuringen zijn tot op heden zonder resultaat gebleven. Ook een oproep in het programma was het natuurlijk het proberen waard, maar heeft de naam van de architect niet boven water kunnen krijgen.
Misschien is het ook wel leuk dat het gebouw dit ook als geheim met zich meedraagt, en bewonderd hij vanuit het eeuwige af en toe het mooie werk dat er gemaakt wordt. En is hij tevreden dat het gebouw zo'n mooie invulling heeft gekregen.
Honderd jaar na de oplevering kreeg het gebouw de status als Rijksmonument. Sinds 2010 heeft het als 'broedplaats van de kunst' een nieuwe bestemming gekregen. Met de kunstenaars Ina Koot, Fred Bos, Luit Timmer, Leon Steneker, Marijke Koster en Theo Zwinderman. En met hun uiteenlopend werk, hebt u op deze site, waarin ze zich zelf aan u voor hebben gesteld, uitgebreid kennis kunnen nemen (het is hier op te roepen).
Het was tevens weer de Energieke (en nu) Zaterdag en wethouder Bert Wierenga opende met een tipje van de sluier over de geschiedenis voor de microfoon van Radio Noord deze dag. Marcel Nieuwenhuis en Arno van der Heijden gingen een kijkje nemen in de ateliers en uitvoerig met de kunstenaars praten over hun werk.
Fred Bos liet uit de smederij de geluiden van een smeeddemonstratie in de huiskamers klinken en Theo Zwinderman las voor uit zijn boek "Tim wil alles", geschikt voor kinderen van 5 t/m 7 jaar. Modeltekenen proberen kon ook op deze open dag. Marijke ten Wolde had een introductie met een echt model.
Uiteraard was er in het programma ook leuke livemuziek, zoals van de tweelingbroers Koos & Nick Kramer uit Veendam. Met onder andere de song 'One more cup of coffee'. Daarbij smaakte ook zeker de zelfgemaakte appeltaart van Gaby, de moeder van Marijke Koster. De käsekuchen van Gaby waren ook bij Marcel en Arnold erg in trek. Het was niet toevallig dat zij deze kunst zo goed beheerste, ze is Duitse van origine.
Het tweede liveoptreden werd verzorgd door Vanessa & Jason Lively helemaal uit Austin, Texas USA. Ze hebben een Europese toernooi gedaan en waren onlangs in Bad Nieuweschans. Vanessa is naast zangeres ook songwriter, en samen met haar echtgenoot Jason produceert ze al een aantal jaren traditionele folksongs. Net als Koos & Nick Kramer hadden ze zaterdagmiddag ook op de Pruiverij en Oetmaarkt een optreden. Een mooie kans om ze ook in het programma te halen. 's Avonds stond voor het duo Rotterdam nog op hun programma.
Ook Floor Haanstra kwam als projectleider van De Turfcentrale voor de microfoon, als floormanager. Bij de toenmalige plannen om het gebouw als broedplaats voor de kunst in te richten had ze zich aangemeld omdat ze, als het wat zou worden, hier graag een rol in wilde spelen. In dat wat het zou worden is ze niet teleurgesteld.
Voor terug beluisteren van Noord op Stee:
Eerste en tweede uur
Voor meer foto's, zie ons fotoalbum
