Oud Veendam

Gebouwen, deel 2



Rink Oosting is amateurhistoricus en verzamelt oude foto´s en verhalen die de geschiedenis van Veendam vertellen. Wekelijks op parkstadveendam een nieuw verhaal, zoveel mogelijk inhakend op de actualiteit, omlijst met foto's. Mocht u zelf in het bezit zijn van oude foto's, ansichtkaarten, dia's, oude nota's, verhalen enz. U kunt Rink Oosting bereiken op telefoonnummer 06-41586400 of per e-mail: rinkoosting@wanadoo.nl


Uitspanningsoord ‘ 't Vosje' aan de Langeleegte. Het werd in eerste instantie als bierbrouwerij in 1862 door Jan Doornbosch gesticht. In het begin van de vorige eeuw was het een bekende uitgaansgelegenheid met speeltuin. In 1930 brandde het oude gebouw af doch werd herbouwd. In 1939 ging de zaak uiteindelijk failliet en werd het geheel geveild. Met het Vosje verdween niet alleen de uitgaansgelegenheid maar ook de achtergelegen schietbanen en het tegenovergelegen voetbalveld. In 1961 wordt besloten het voormalige uitspanningsoord 't Vosje' te verbouwen tot aula ten behoeve van de achtergelegen begraafplaats ‘Buitenwoelhof'. In 1964 wordt het als zodanig in gebruik genomen.

Het tweede pand op deze foto toont ons de monumentale Jugendstil-villa ‘Klein Engbert aan het Bocht Oosterdiep. De villa, die in 1905 werd opgeleverd, werd ontworpen door architect J.A.Hooykaas in opdracht van E.J.Duintjer. Het interieur was voor die tijd vooruitstrevend zoals bijvoorbeeld de inrichting van een badkamer. In die tijd was dat voor velen een ongekende luxe. Hoewel nu wit geschilderd is de villa nog steeds op dezelfde plek te vinden.

Een prachtige opname van het emplacement van het spoorwegstation in Veendam. Het station werd op 1 augustus 1910 in gebruik genomen en lag aan de spoorlijn Zuidbroek-Stadskanaal, die werd geëxploiteerd door de Noord Ooster Locaal Spoorweg. Ondanks de lange strijd tot behoud van het personenvervoer werd uiteindelijk, met de laatste rit op 14 mei 1939, definitief besloten het personenvervoer te staken. In de oorlogsjaren werd besloten de lijn weer tijdelijk in gebruik te nemen, maar op 17 mei 1953 was het definitief gebeurd. De spoorlijn werd uitsluitend nog gebruikt voor goederenvervoer Het gebouw werd lange tijd gebruikt door personeel van de Nederlandse Spoorwegen die werkzaam waren op het rangeerterrein. Sinds 1994 zijn het station en emplacement in gebruik door de museumspoorlijn STAR.

Nee, een ziekenhuis heeft Veendam nooit gehad. Het betreft hier het voormalige onderkomen van het Groene Kruis. Veendam is wel in de strijd geweest om een vestiging van een regionaal ziekenhuis te verkrijgen doch verloor deze strijd ten gunste van Stadskanaal. De prachtige villa werd gebouwd in 1904. Tegenwoordig is het pand in gebruik als woonhuis.

De Molenstreek ter hoogte van de huidige Tjark Jans Giezenstraat. We kijken hier in de richting van Ommelanderwijk. Aan de overzijde de voormalige Elektrische centrale die geëxploiteerd werd door de ENEM( Eerste Nederlansche Elektriciteits Maatschappij). De centrale werd gebouwd in 1900 en in gebruik genomen in 1901. Hiermee was Veendam de eerste plaats in het noorden die beschikte over Elektriciteit. In 1905 nam de EMV( Elektriciteits Maatschappij ‘Veenkoloniën') de productie over. De EMV werd in 1962 opgeheven. De centrale is bij oudere Veendammers beter bekend als Lichiefabriek. Het betreft hier een opname van voor 1910 van een spoorlijn en bijbehorende spoorbrug is dan nog geen sprake. Het gebouw staat er vandaag de dag nog alleen de schoorsteenpijp is zoek.

In 1901 werd aan het Beneden Oosterdiep het destijds nieuwe postkantoor geopend. Het gebouw diende ter vervanging van het oude postkantoor aan het Bocht Oosterdiep. Het gebouw werd ontworpen door rijksbouwmeester C.H. Peters. Deze architect liet zich inspireren door de 13de eeuwse Groningse Romano-Gothiek. Zijn bouwstijl leidde tot de term postkantorengothiek. Hij was verantwoordelijk voor de bouw van vele postkantoren in Nederland. Van zijn hand zijn oa. het postkantoor van Oude Pekela, Winschoten en Groningen. Het postkantoor in Veendam is sinds 2010 niet meer als zodanig in gebruik. Aan de rechterzijde de prachtige villa van de fam. Van Heijningen Bosch. Het monumentale pand werd gebouwd in 1888.