Oud Veendam

Zweminstuif 50+ in Tropiqua in Veendam



Rink Oosting is amateurhistoricus en verzamelt oude foto´s en verhalen die de geschiedenis van Veendam vertellen. Wekelijks op parkstadveendam een nieuw verhaal, zoveel mogelijk inhakend op de actualiteit, omlijst met foto's. Mocht u zelf in het bezit zijn van oude foto's, ansichtkaarten, dia's, oude nota's, verhalen enz. U kunt Rink Oosting bereiken op telefoonnummer 06-41586400 of per e-mail: rinkoosting@wanadoo.nl


Hoewel de huidige buitentemperatuur niet bepaald uitnodigt tot een duik in een buitenbad of zwemplas is zwemmen tegenwoordig ook mogelijk in een verwarmd of subtropisch zwemparadijs. Hoe anders waren de mogelijkheden vroeger.

Het verhaal dat mijn vader graag verteld is dat men als het warm was in de zomer men een schone wijk of plas opzocht om te gaan zwemmen. Maar niet voordat men een bezoek had gebracht aan de plaatselijke slager om een aantal varkensblazen te halen. Aangekomen bij de zwemgelegenheid werden de varkensblazen opgeblazen en om de armen gebonden als zwembandjes. Het was in een tijd dat nog niet een ieder over een zwemdiploma beschikte. Zwemlessen en zwembaden waren er alleen voor de welgestelden. Velen waren de zwemkunst dan ook niet machtig en het gebeurde regelmatig dat een kind of volwassene verdronk in één van de vele kanalen en wijken die men in de veenkoloniën kon vinden.

Tijdens het burgemeesterschap van Van Beresteyn werd besloten tot de aanleg van een openlucht zwembad. In 1915 werd gekozen om het zwembad naast het nieuwe speelveld van voetbalclub Veendam te situeren. De gronden behoorden toe aan raadslid F.H. Mulder die in een boerderij aan het Beneden Westerdiep woonde. Hij kon zich niet inden in de aanleg dus werd overgegaan tot onteigening. In 1916 werd overgegaan tot aanleg naast het reeds bestaande voetbalveld. Om het bad te realiseren werd een bestaande wijk af te dammen, te verbreden en te verdiepen. Zwemmen deed je gewoon in het oppervlaktewater in dit geval veenwater. Zuiveringsinstallaties en verwarming waren nog toekomstmuziek.

Naast een zwembad en een voetbalveld werd er een houten tribune gebouwd voor het voetbalveld met aan de achterzijde omkleedgelegenheden voor het zwembad. Tevens verrees er een toren met een springplank en een houten brug. Zwemmen in het zwembad zal in die tijd alleen toegankelijk zijn geweest voor de gegoede burger voor Jan met de pet zal het gewoon te duur zijn geweest. De zwemclub Bubble zag in het oude bad zijn levenslicht. In het zwembad aan de Langeleegte kreeg lang geleden de gelegerde marechaussee uit Muntendam les in reddend zwemmen wat de aanleiding is geweest voor de oprichting van Z&PC Bubble. Z&PC Bubble werd officieel opgericht op 30 augustus 1932.

Het complex blijft bestaan tot 1953 toen overgegaan werd de sloop en nieuwbouw van het Kristalbad. Het werd een betonnen bad dat bestond uit meerdere afdelingen. Zo was er een ondiep gedeelte van 0,30 cm voor de peuters en liep het bad verder af tot een diepte 2,50 m De verschillende diepten werden gescheiden door twee betonnen bruggetjes. Er werd op toegezien dat je alleen met de vereiste diploma's in de verschillende diepten mocht zwemmen.

Het bad kreeg tevens een uitkijktoren voor het badpersoneel, een lage en een hoge duikplank en een stalen glijbaan voor de kleintjes. De houten tribune annex kleedgelegenheid werd vervangen door een nieuw exemplaar. De voetbalclub kreeg een grote overdekte en verwarmde tribune terwijl aan de zwembadzijde een kiosk werd gerealiseerd van waaruit horeca-activiteiten konden werden ontplooid. Velen zullen nog denken aan het luikje van waaruit snoep werd verkocht. Aan beide zijden werden kleedhokjes gebouwd. Links voor de dames, links voor de heren.Verder werden er grote zonneweiden aangelegd rondom het bad. Het zwembad kreeg de toepasselijk naam Kristalbad en behoorde tot één van de mooiste in de provincie.

Opvallend was de blauwe kleur waarin het gehele bad was geschilderd. Door de bouw van een zuiveringinstallatie en een verwarming kon vanaf de opening van het bad in 1954 in schoon, helder en verwarmt water zwemmen. Velen zullen zwemlessen hebben gevolgd in het bad en zijn zwemdiploma of diploma's hebben gehaald. Zwemmen in het openluchtbad was na de oorlog voor veel mensen binnen bereik gekomen en in de zomer kon men op warme dagen maar met moeite een plekje vinden op de grasvelden langs het bad. Zwemmen in kanalen wijken en plassen was door de achteruitgaande waterkwaliteit niet echt aantrekkelijk meer.

In de wintermaanden was het bad dicht en zwemlessen vonden plaats in het bad van het badhuis aan Bosscherstraat. Om ook het zwemmen in de winter mogelijk te maken kreeg Veendam vanaf 1973 de beschikking over een overdekt bad naast de Sorghvliethal. In de winter overdekt, in de zomer in het open bad aan de Langeleegte. De zwemlessen in de winter vinden in het nieuwe overdekte bad plaats en het bad in het voormalige badhuis aan de Bosscherstraat sluit zijn deuren.

Het zwemseizoen van 1986 was het laatste voor het kristalbad. Het kristalbad werd in 1987 gesloopt om plaats te maken voor een parkeerplaats van de naastgelegen voetbalclub Veendam.

Voortaan kon met zomers en 's winters zwemmen in het overdekte bad aan de Sorghvlietlaan. Op de plaats van de vroegere wielerbaan en ijsbaan werden buitenbaden gerealiseerd en zonneweiden.

Het overdekte bad werd uitgebreid en verbouwd tot een sub tropisch zwembad waar later ook nog glijbanen aan toegevoegd werden.

Hoe mooi, modern en luxe het huidige Tropiqua is velen zullen met weemoed terug denken aan het mooie bad aan de Langeleegte. Staande op de parkeerplaats met je ogen dicht hoor je weer het lachen, gillen, en geroezemoes van de kinderen en volwassenen en natuurlijk het fluitje van de badmeester wanneer je weer eens ongehoorzaam was en zonder het vereiste diploma in het diepe bad zwom.