Regio

Rijk en regionale overheden tekenen convenant voor Nedersaksische taal

Het Rijk en de overheden in Noord-Oost Nederland gaan zich inspannen om de Nedersaksische taal te behouden en het gebruik ervan te stimuleren. Op woensdag 10 oktober tekenden Maarten Schurink, secretaris-generaal van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de regionale bestuurders in Zwolle daarvoor het convenant voor de erkenning van de Nedersaksische taal. Daarmee spreken zij ook uit dat zij het Nedersaksisch erkennen als een wezenlijk, volwaardig en zelfstandig onderdeel van de taal in Nederland.

Secretaris-generaal Maarten Schurink van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties tekende namens minister Kajsa Ollongren. Daarnaast tekenden de gedeputeerden Sietske Poepjes (Fryslân), Henk Staghouwer (Groningen), Cees Bijl (Drenthe), Hester Maij (Overijssel), Josan Meijers (Gelderland), wethouder Fimke Hijlkema (Ooststellingwerf) en burgemeester André van de Nadort (Weststellingwerf).

Samen optrekken
In het convenant is onder meer vastgelegd dat de overheden de inzet op de streektaal meer op elkaar gaan afstemmen om zo van elkaars goede voorbeelden te leren. Ook gaan de overheden kijken hoe ze samen kunnen optrekken richting de Nedersaksisch sprekende regio’s in Noordwest-Duitsland en de EU. Verder wordt jaarlijks een bijeenkomst georganiseerd rond een actueel thema, gekoppeld aan één van de streektaalfestivals in de regio’s.

Identiteit
Minister Kajsa Ollongren: “Eigen taal heeft waarde voor mensen. Zo bindt het Nedersaksisch mensen van Zwolle tot Doetinchem, van Wolvega tot Almelo. Het gaat om meer dan een miljoen mensen. Vandaag zeggen wij tegen hen: we vinden het behoud van jullie streektaal belangrijk.”
Gedeputeerde Henk Staghouwer van de provincie Groningen: "Streektaal zegt iets belangrijks over de identiteit van een gebied. Het is een taal waar mensen zich in kunnen uitdrukken en waar men zich plezierig bij voelt. Met het tekenen van dit convenant zeggen wij volmondig JA tegen het Gronings als volwaardige spreektaal. Als Groninger in hart en nieren vind ik dat een waardevolle erkenning en een geruststellende waarborg voor de toekomst van onze provincie."

Woordwaark
Naast de gezamenlijke inspanning voor het Nedersaksisch in het kader van het convenant stimuleren de regionale overheden ook via hun eigen cultuurbeleid het gebruik van het Nedersaksisch.  Sinds dit jaar kent de provincie Groningen één steunfunctie voor immaterieel erfgoed, het 'Centrum Groninger Taal en Cultuur'. Het centrum is aanspreekpunt, kennis- en adviescentrum en platform op het gebied van de Groninger taal, geschiedenis, tradities, gewoonten en muziek.
Zo doet het centrum wetenschappelijk onderzoek naar streektaalgebonden cultuur en heeft het een taak om het publiek actief te betrekken bij de Groningse taal. Een mooi voorbeeld daarvan is het project Woordwaark, een interactieve databank voor de Groninger taal die je kunt gebruiken als woordenboek, kennisdatabank en digitale bibliotheek tegelijk.

Nedersaksisch
Het Nedersaksisch wordt gesproken in Groningen, Drenthe, Overijssel, Noordoost-Veluwe, de Achterhoek en in de gemeenten Oost- en Weststellingwerf (provincie Fryslân). Het sluit in taalkundige zin aan bij het Nedersaksisch/Nederduits in Noord-Duitsland.

De bezetting van De GRUP met  v.l.n.r.: Lex Koopmans, Otto Groote, Bert Hadders, Erik Harteveld, Marcel Wolthof, Hans Lass (foto Judith van der Meulen).

Een muzikale voorstelling over armoede en rijkdom, blijven of gaan, drank en arbeid. En dat in het Nedersaksisch, de streektaal die landsgrenzen overstijgt. De Veenkoloniale streektaalzanger Bert Hadders en Otto Groote uit het Duitse Emsland sloegen de handen ineen en maakten voor Iemandsland muziektheatervoorstelling De GRUP. Vanaf december 2018 tot en met maart 2019 is de voorstelling te zien in theaters en dorpshuizen in Drenthe, Groningen en het Emsland.

In De GRUP maakt het publiek in anderhalf uur tijd een muzikale reis de grens over en de geschiedenis in. De voorvaderen van zowel Bert Hadders als Otto Groote werden geboren in Drenthe, in de buurt van Westerbork. Beiden zónder gouden lepel in de mond. Otto's grootvader emigreerde naar Duitsland om te ontsnappen aan de armoede terwijl de grootvader van Bert in Nederland bleef. Als Otto en Bert elkaar per toeval tegen het lijf lopen, blijkt dat beide kleinzoons zich hebben toegelegd op het maken van muziek en liedjes in de eigen streektaal. Een taal die zoveel gelijkenissen kent dat zij landsgrenzen overstijgt.

Gouden lepel
"Er zijn mensen geboren met een gouden lepel in de mond. Zulke mensen hebben een grote voorsprong in het leven. Ze kunnen bijvoorbeeld naar het Conservatorium gaan om drums te spelen of elke dag champagne drinken en kaviaar eten. Zo was het eerder niet in Drenthe. Ja, eerder, wanneer is dat eigenlijk: eerder? Op een bepaald punt begint eerder, op een gegeven moment begint ons persoonlijke verhaal. Onze familiegeschiedenis."

Muzikale bezetting
Het zijn enkele van de woorden die Erik Harteveld schreef voor De GRUP. Harteveld verzorgt tijdens de voorstelling de inleiding, witze en accordeon- en gitaarspel. Naast de zanger-gitaristen Otto Groote en Bert Hadders bestaat de muzikale bezetting uit zanger-gitarist Lex Koopman, bassist Hans Lass en drummer Marcel Wolthof.

Meer informatie en de actuele speellijst zijn te vinden op www.iemandsland.com.

De Groningse overheden vinden dat minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat (EZK) in het ontwerpbesluit voor de hoogte van de gaswinning 2018/2019, nog steeds onvoldoende aandacht besteedt aan de maatschappelijk ontwrichtende effecten van de gaswinning. De veiligheid van de Groningers is hierin nog onvoldoende in beeld en gewaarborgd. Dit schrijven en onderbouwen de Groningse gemeenten, waterschappen, provincie Groningen en Veiligheidsregio Groningen (samen ‘de regio’) in hun zienswijze aan de minister.

Lees de volledige zienswijze hier.

Duidelijk maken
De regio is positief over het besluit van het kabinet om de gaswinning hier terug te brengen naar nul. Ze vinden echter wel dat de minister in zijn definitieve besluit duidelijk moet maken hoe hij de (sociale) (on)veiligheid, gezondheidseffecten, vertraagde schadeafhandeling en versterking concreet afweegt tegen de hoogte van de winning. Dit moet voor overheden en inwoners inzichtelijk en te volgen zijn. Ook moet de minister aangeven welke hoogte van de winning hij zelf aanvaardbaar vindt.

Zienswijze
De zienswijze is een reactie op het ontwerpbesluit dat de minister op 24 augustus publiceerde voor de hoogte van de gaswinning voor het komende gasjaar. Deze zienswijze is in nauwe samenwerking tussen de Groningse overheden tot stand gekomen. 

Advies
De adviezen die de regio op verzoek van minister Wiebes op 24 juli heeft gegeven, komen onvoldoende terug in het voorliggend ontwerpbesluit. Daarom heeft de regio dit advies opnieuw samen met de zienswijze verstuurd naar de minister, zodat hij de adviezen die hierin staan alsnog kan overnemen in zijn definitieve besluit.

Definitief besluit 
Op 15 november publiceert de minister het definitieve instemmingsbesluit op www.overheid.nl. Na 15 november kan er beroep ingesteld worden bij de Raad van State.

Op zondagmiddag 14 oktober viert salonorkest Las Niñas haar 15-jarig jubileum met een feestelijk concert in de Binding in Oude Pekela.

Aan dit concert onder leiding van dirigent Jelte Duister werken maar liefst vijf zangers mee. Naast vaste solisten Hermien Cats en Bert Kraan, doen ook Nomi de Ridder, Hink Uil en Annechienus Pot mee. Zij brengen onder andere duetten ten gehore uit het populaire genre, uit musicals en operettes en er is een prachtig stuk voor drie tenoren.

Het orkest speelt instrumentale muziek van Lehar en Strauss, en een deel uit een fluitconcert van Mozart.

Het concert vindt plaats in de Binding in Oude Pekela, aanvang: 14.30 uur, zaal open vanaf 14.00 uur.

Entree 10 euro inclusief koffie/thee en een traktatie.

Kaarten reserveren bij Ali Wierth: wierth1@hetnet.nl of te koop aan de kassa, vanaf 13.30 uur.

Tevens zijn er kaarten te koop bij: Boetiek Fleur, De Helling 10, Oude Pekela en Juwelier Berwin Bijholt, Scheepshellingstraat 34, Oude Pekela.

Van woensdag 3 tot en met zondag 14 oktober is het weer Kinderboekenweek, hét kinderfeest van het jaar. Dit jaar staan kinderboeken over vriendschappen centraal waarbij het motto is: Kom erbij! Het belooft een week met veel vrienden en vriendinnen te worden. Ook in de bibliotheken in de gemeente Stadskanaal en Veendam zijn er volop activiteiten.

BFF, hartsvriendinnen, bloedbroeders, het zijn allemaal hartenkreten van echte vrienden. Vriendschap is diep verankerd in kinderboeken. Niet voor niets natuurlijk: vrienden maken leer je als kind. De gelukzalige momenten van verbondenheid of juist het tegenovergestelde gevoel van miskenning als het niet lukt aansluiting te vinden of als je gepest wordt, iedereen maakt het mee. Online en offline. Echte vriendschap kent geen scheidslijnen en gaat door alle culturen, rangen, standen en geslacht heen.

De bibliotheken in de gemeenten Stadskanaal en Veendam organiseren verschillende activiteiten tijdens de Kinderboekenweek. Een overzicht van alle feestelijkheden tijdens de Kinderboekenweek staat op de website www.biblionetgroningen.nl/kinderboekenweek .

Voorleesvoorstelling
Ook zo'n zin in een dikke knuffel? Dorus in elk geval wel! En dus gaat hij op zoek naar de allerfijnste berenknuffel. Kom kijken en luisteren naar de voorleesvoorstelling van Wapperkids. Ze lezen voor uit het boek ‘Geef me een knuffel’ van David Melling. De voorstelling is geschikt voor kinderen van 2 tot 6 jaar.

• Zaterdag 6 oktober, 11.00 – 11.45 uur in Bibliotheek Stadskanaal
• Zaterdag 6 oktober, 14.00 – 14.45 uur in Bibliotheek Veendam
• Woensdag 10 oktober, 13.30 – 14.15 uur in Bibliotheek Onstwedde
• Woensdag 10 oktober, 15.30 – 16.15 uur in Bibliotheek Musselkanaal

Vriendschapsmiddagen
Armbandjes maken, sokpoppen versieren, dansen met boeken of meedoen aan een vriendschapsquiz. Kom tijdens de Kinderboekenweek met je beste vriend(in) naar de vriendschapsmiddag en doe mee met de activiteiten van die middag. Deelname aan deze vrije inloopmiddagen is gratis. 

• Woensdag 3 oktober, 14.00 – 16.30 uur in Bibliotheek Stadskanaal
• Woensdag 3 oktober, 14.00 – 16.30 uur in Bibliotheek Veendam
• Woensdag 3 oktober, 14.00 – 16.30 uur in Bibliotheek Onstwedde
• Vrijdag 5 oktober, 14.00 – 16.30 uur in Bibliotheek Musselkanaal
• Woensdag 10 oktober, 14.00 – 16.30 uur in Bibliotheek Stadskanaal
• Woensdag 10 oktober, 14.00 – 16.30 uur in Bibliotheek Veendam

Slaapfeest
Deze Kinderboekenweek kun je in Bibliotheek Veendam deelnemen aan een uniek feestje. Kom vrijdag 12 oktober met je beste vriend of vriendin slapen in de bibliotheek! Samen met Mijnnnn! kamer organiseert de bibliotheek dit gezellige slaapfeestje voor kinderen van 10 tot 12 jaar.

Belangstelling? Stuur vóór 1 oktober een mail naar veendam@biblionetgroningen.nl en ontvang de voorwaarden voor dit bijzonder feestje!